Του Γιαννη Eλαφρου «Είμαστε ό,τι τρώμε». Πραγματικά διατροφή και υγεία συνδέονται στενά. Τα τελευταία όμως χρόνια η επιστημονική πρόοδος έχει δημιουργήσει νέες δυνατότητες: αφενός για την κατανόηση του ρόλου των συστατικών της τροφής στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και αφετέρου για τη δημιουργία διατροφικών προϊόντων που θωρακίζουν τον οργανισμό. Σε αυτόν τον πολλά υποσχόμενο ερευνητικό τομέα, το εργαστήριο του Τμήματος Βιοχημείας του Παν. Θεσσαλίας, με επικεφαλής τον καθηγητή Φυσιολογίας Δ. Κουρέτα, αναπτύσσει εδώ και 11 χρόνια μια πρωτοπόρα δραστηριότητα. Τελευταίο επίτευγμα; Τα πρώτα αμιγώς ελληνικά τρόφιμα με κλινική μελέτη, που τους επιτρέπει να φέρουν «ισχυρισμό υγείας» σύμφωνα με τον νέο ευρωπαϊκό κανονισμό. Δηλαδή να μπορούν να αναγράφουν στη συσκευασία τους νόμιμα και βάσιμα ότι βοηθούν στην άμυνα του οργανισμού. Πρόκειται για προϊόντα (50 - 50 feta bar, 1/3 feta bar και whey cookie), που βασίζονται σε μοριακές συνταγές με βάση την απομονωμένη πρωτεΐνη ελληνικού τυρογάλακτος από φέτα.Οι δημιουργίες αυτές ανήκουν στην κατηγορία των βιολειτουργικών τροφίμων. «Πρόκειται για τρόφιμα όμοια σε εμφάνιση με τα συνήθη. Μπορεί να καταναλώνονται ως μέρος της συνήθους διατροφής, αλλά πέραν της βασικής διατροφικής τους χρησιμότητας βοηθούν τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού ή και μειώνουν την πιθανότητα χρόνιων παθήσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα βιολειτουργικού τροφίμου είναι τα προϊόντα τύπου Becel, η κατανάλωση των οποίων έδειξε ότι μειώνει αποτελεσματικά το επίπεδο της χοληστερόλης», εξηγεί ο κ. Κουρέτας. Το εργαστήριό του προχωρεί στην εκτίμηση των βιολογικών και κυρίως αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων φυσικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων, καλλυντικών, φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής, ενώ έχει δραστηριοποιηθεί στη βιομηχανική και εμπορική εκμετάλλευσή τους. Στη συνέχεια, σε συνεργασία με ειδικά κέντρα (Ομοιόστασις, Χαρτογράφοι Υγείας) παράγονται ειδικά τρόφιμα, τα οποία σε γενικές γραμμές βοηθούν στην αποκατάσταση του καταπονημένου οργανισμού.Πλούσια η ποικιλία: Παρθένο λάδι καρύδας, ελαιόλαδο, νερό, βιολογικά αποξηραμένα απύρηνα βερύκοκα εμπλουτισμένα με εκχυλίσματα φυτών, βιολογική ζάχαρη σε σκόνη, σάλτσες πέστο, μαρμελάδες, βιολογικό μαντολάτο, αλεύρι από ίνες καρύδας χωρίς γλουτένη, κρέμα κάστανο με κακάο και ρούμι, καθώς επίσης και κριτσίνια είναι μερικά μόνο από τα βιολειτουργικά τρόφιμα τα οποία «δημιουργήθηκαν» με βάση την τεχνολογία που αναπτύχθηκε στο εργαστήριο και τα οποία παρουσιάζονται στην ηλεκτρονική σελίδα www.eatwalk.gr (σε συνεργασία με τον μοριακό διατροφολόγο Γ. Λέων).Το θέμα δεν είναι απλό, γιατί σήμερα τρόφιμα που υπόσχονται βελτίωση της υγείας εμφανίζονται παντού. Μια μεγάλη ποικιλία από χάπια, κρέμες και άλλα σκευάσματα κυκλοφορούν, κρύβοντας συχνά απάτες, ακόμα και κινδύνους. «Το θέμα της διατροφής είναι ευαίσθητο. Πρέπει να τηρούνται οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί για τους ισχυρισμούς υγείας και να υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές για να κυκλοφορήσει ένα προϊόν» τονίζει ο κ. Κουρέτας. Παράλληλα με την παρασκευή τροφίμων, στο εργαστήριο του τμήματος Βιοχημείας εξετάζεται και το μεταβολικό προφίλ πολιτών. «Σε δείγματα αίματος ασθενών (νοσογόνος παχυσαρκία, προβλήματα μεταβολισμού) που μας στέλνουν διαιτολογικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης προσδιορίζουμε τον γενότυπο σε 12 γονίδια που έχουν σχέση με τον μεταβολισμό. Μετράμε επίσης τη δραστηριότητα έξι βασικών ενζύμων, που ενέχονται στην παραγωγή και εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών, ενώ αξιολογούμε και άλλες 50 βιοχημικές παραμέτρους. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ένας τύπος για κάθε ασθενή. Στη συνέχεια τον προμηθεύουμε με τα ειδικά βιολειτουργικά τρόφιμα για την περίπτωσή του», εξηγεί ο κ. Κουρέτας. Ο ίδιος επισημαίνει ότι τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά και προσήλκυσαν το ενδιαφέρον της γερμανικής τηλεόρασης, που γύρισε ειδικό ντοκιμαντέρ. «Στα δύο πρώτα χρόνια έχουμε περίπου 1.000 ασθενείς, οι οποίοι συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα προϊόντα», ενώ προετοιμάζονται και οι πρώτες διεθνείς συνεργασίες με το Κατάρ και τη Νέα Υόρκη.